Rotterdam Pride Life; Labelen of niet labelen?

Lesbisch, homoseksueel, biseksueel, queer of transgender, bij elke seksuele geaardheid lijkt wel een label te passen. Maar welk label het ook krijgt, er gaat vaak een diepe zoektocht naar jezelf aan vooraf.  Het maken van de serie, Rotterdam Pride Life, werd ondersteund met een Incidentele Bijdrage van CBK Rotterdam. Monica Verhoek sprak met de makers Shafelly Snijders en Hester Terpstra.

Donya heeft het vrouwelijke geslacht, maar voelt zich geen man en ook geen vrouw. Het label dat zij zichzelf geeft is dat van queer, non-gender. In de docu serie over gender – en seksuele diversiteit vertelt ze over haar leven en het proces van uit de kast komen. Over haar ongemak in de maatschappij, het niet bij de meisjes horen maar ook niet bij de jongens. Ze stelt zichzelf vragen als: welke wc ze moet kiezen als ze in de openbare ruimte naar het toilet gaat en hoe ze zichzelf moet noemen. Ze vertelt over de groepsdruk op school en haar uiteindelijke besluit om niet meer aan andermans verwachtingen te willen voldoen. Een eenzaam bestaan dat resulteert in een depressie. Wie nu een zware donkere film verwacht, komt bedrogen uit. De verhalen van Salomon, Donya en Isis geven een beeld van een zoektocht naar hun seksuele geaardheid en naar zichzelf. Een moeilijke zoektocht, maar waarin ook mooie vriendschappen ontstaan.

Het drieluik is met een poëtische lichtheid gemaakt waarbij de stad Rotterdam centraal staat. Voor de films gingen de makers op zoek naar vormen en kleuren en gebouwen in Rotterdam die bij de karakters pasten. Filmmaker Shafelly Snijders: “In de film met Donya zie je wat vaker felle kleuren en vonden we de scene in het park goed passen. Bij Salomon hebben we meer het nachtleven laten zien. Bij Isis veel goud, zwart en wit. In haar film zie je een shot waarbij je vanaf Noordereiland de Erasmusbrug op de achtergrond ziet liggen. De pijlers van de brug lijken net twee balletvoeten. Dat vonden we mooi als achtergrond bij Isis.”

Hester Terpstra: “Shafelly en ik wilden een filmische film maken waarin het gevoelsleven van de personages goed naar voren moest komen. Alle drie de films hebben een scene waarin de hoofdpersoon op een kussen ligt en zichzelf overdenkt. We noemen het de ‘kussenscène’ en is het zwaartepunt in de film.”

Shafelly Snijders vervolgt: “We laten in de film verschillende processen zien. Voor de Joodse Salomon die opgroeide in de Tweede Wereldoorlog was het een taboe om uit de kast te komen ook omdat hij in een andere tijd opgroeide en ook voor Isis was het moeilijk omdat haar vader heel streng was. Isis was 35 jaar toen ze voor zichzelf pas wilde toegeven dat ze een vrouw wilde zijn. Het is belangrijk om je eigen gevoel te leven. Isis is opgevoed met het idee dat ze niets waard was. Haar vader minachtte haar; waarom voetbalde ze niet zoals de andere jongens? Uiteindelijk zijn het alle drie, mede of misschien wel dankzij hun levenservaring, krachtige persoonlijkheden geworden.”

De film Rotterdam Pride Life is ontstaan in Hester haar hoofd doordat ze bezig was met Rotterdam Pride. Daar werden discussies georganiseerd die onder ander gingen over het labelen van je seksuele geaardheid.

Hester Terpstra: “Labelen of juist niet labelen? Je hebt zoveel seksuele diversiteit, moet er altijd een label aanhangen? Interessanter is het proces en de zoektocht naar je ware ik. Het proces van uit de kast komen daar wilde ik een docu-serie over maken. Mensen met een verschillende achtergrond en familie. Hoe is het om volledig jezelf te zijn? Voor de één heel makkelijk, voor de ander een heel ingewikkelde zoektocht. We hebben veel interviews gedaan om goede mensen te kunnen vinden. Jong en oud en van verschillende komaf. Ze moesten het goed doen op beeld maar ook makkelijk over zichzelf kunnen en durven praten.

Shafelly Snijders: “Iedereen met welke geaardheid dan ook is op zoek naar zichzelf. Deze film gaat ook over de confrontatie met jezelf aan durven gaan. Er zijn zoveel mensen die wel eens worstelen met hun vrouwelijkheid zowel mannen als vrouwen. Donya doet ook lippenstift op maar associeert het niet met mannelijk of vrouwelijkheid. Welk label past hier dan bij? Het gaat er om dat je jezelf accepteert.”

Hester Terpstra: “Ik ben zelf lesbisch/biseksueel en ik was 18 jaar toen ik uit de kast kwam. Ik was bang dat vrienden anders naar mij zouden gaan kijken als ik ze zou vertellen dat ik ook op meisjes viel. Misschien zouden ze denken dat ik verliefd op hen zou worden, wat natuurlijk onzin is. Gelukkig heb ik er geen vrienden door verloren. Ik kan jongens ook heel aantrekkelijk vinden, maar op vrouwen word ik echt verliefd en voelt het over het algemeen toch beter. Ik vind het jammer dat ik vroeger geen rolmodel had. Ik kon mij nergens aan spiegelen. Op mijn zestiende kwam ik een meisje tegen dat lesbisch was, maar dat was een heel potteus type en ik viel juist op vrouwelijke meisjes. Ik herkende mij daar niet in.”

Shafelly Snijders: “Sommige mensen doen er een heel leven over om uit de kast te komen. We vonden het belangrijk om mensen te raken en we wilden de kracht van de personages goed naar voren laten komen zodat mensen zich kunnen spiegelen aan hun verhalen. Mensen met een afwijkende seksuele geaardheid blijven minderheden en het is nog steeds opvallend als twee jongens hand in hand lopen. Ook in deze tijd waarin alles lijkt geaccepteerd, blijft het lastig om uit de kast te komen. Veel mensen kampen met een loyaliteitsconflict naar familie en vrienden. Je oordeelt over jezelf, over je opvoeding en de dingen die je meemaakt. Wij wilden met deze film een soort rolmodellen laten zien. Of in ieder geval laten zien dat iedereen zijn proces moet doormaken in het leven en dat je moet vechten voor je geluk, het is een geboorterecht. Het is de kunst om ontdekken wie je echt bent. Welk label er ook aanhangt.”

Bekijk alle afleveringen op OPEN Rotterdam

Op 10 januari 2017 is een van de drie portretten in LantarenVenster te zien tijdens Rotterdam Open Doek