‘Wolken’ van Gust Romijn verhuist naar Dr. Molewaterplein

Op 27 november wordt het bronzen beeld Wolken van Gust Romijn (1922-2010) feestelijk onthuld door wethouder Buitenruimte Bert Wijbenga op het Dr. Molewaterplein in Rotterdam. Het werk werd gemaakt in 1965 en geschonken aan de Daniël den Hoedkliniek door de NV Meelfabrieken der Nederlandse Bakkerij (‘Meneba’) ter gelegenheid van het 50-jarige bestaan van het bedrijf. Met de recente verhuizing van de kliniek naar het Erasmus MC werd besloten het beeld mee te verhuizen. Tevens zal op deze dag het gereed komen van de openbare ruimte rond het Erasmus MC gevierd worden. 

Het werk markeerde oorspronkelijk de ingang van de kliniek aan de Groene Hilledijk. Na uitbreiding van het gebouw werd het naar de nabijgelegen Valkeniersweide verplaatst, waarmee het werk in de Rotterdamse stadscollectie werd opgenomen. Met de recente verhuizing van de Daniël den Hoedkliniek naar het Erasmus MC werd besloten het beeld mee te verhuizen. Wolken zal worden geplaatst tegenover de nieuwe hoofdentree van het Erasmus MC, op het plein vóór het Erasmiaans Gymnasium. Het vernieuwde en bekroonde plein werd ontworpen door landschapsarchitecten Juurlink (+) Geluk.

Over de kunstenaar

In 1922 werd Gustavus Adrianus Maria (Gust) Romijn geboren in een doktersgezin in Noordwijkerhout waarna hij in Rotterdam opgroeide tot een jongen die op school niet te houden was. Uiteindelijk ging hij naar de kunstacademie, maar ook daar hield hij het slechts drie maanden vol. Hij kon ook standvastig zijn: zo werkte hij tien jaar lang als havenarbeider – zo gemakkelijk kon je van je kunst immers niet leven. Zijn reislustige bestaan ging van start toen hij in 1954 een studiebeurs kreeg van Maison Descartes voor de kunstacademie van Parijs. Daarna verbleef hij onder meer in Milaan, New York en was gastdocent in Vancouver.

Zijn oeuvre bestond uit prenten, schilderijen én plastieken. Door de enorme formaten van zijn beelden viel hij op bij mogelijke opdrachtgevers. Het zou hem geen windeieren leggen. Zijn boerderij aan de Kromme Zandweg werd een atelier waar een grote vriendenclub binnenviel, en waar hij ook tentoonstellingen organiseerde, van steeds groter wordende objecten.

Meerdere opdrachten zouden volgen na 1965, waaronder een dertig meter hoge sculptuur voor Schiphol, opnieuw in een totaal andere stijl, meer zakelijk en strak. Zijn werken werden door heel Europa tentoongesteld. Jarenlang was hij de vaste vormgever van Poetry International en Film International en van 1970 tot 1983 was hij hoofddocent aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam. Tot na de eeuwwisseling bleef hij actief, uiteindelijk meer met schilderijen en vooral zijn computer, afgewisseld met driedimensionaal werk. In 2010 overleed hij in Dreischor, op Schouwen-Duiveland.

Over zijn werk

In dit veelzijdige oeuvre staat het idee achter Wolken niet alleen. In aantekenboeken schetste Romijn in de jaren zestig en zeventig een organische stad zonder prefab-onderdelen maar met heel andere elementen. Hij tekende fluisterpalen in uiteenlopende gedaanten, een groepering van betonnen fietsen, een bed-in-beton voor de Coolsingel en één over de Delftsevaart heen. Hij schetste wonderlijke bruggen, wolkachtige objectbeelden, een reusachtig strijkijzer voor het trottoir bij het Hilton. Het zijn combinaties van monumentale ingrepen met intieme plekken, om het centrum een meer gevarieerd aanzien te geven.

In die lijn past Wolken. Dat zou de boekjes ingaan als een protest tegen de nivellering en ontmenselijking die de kunstenaar in de nieuwe woonwijk-architectuur zo tegenstond en waardoor hij was gaan verlangen naar prehistorische bouwvormen. Hij was van plan om achterin zijn tuin zelf al het goede voorbeeld te geven door er een soort hol of hut te gaan bouwen, waarin je alles kon doen: zitten, liggen, slapen, eten. ‘Je moet er de mensen aan herinneren dat er nog andere vormen zijn dan hokjes’, vond hij. De toen 42-jarige beeldhouwer, die bekend stond als een flamboyante verschijning met rode krullenbos en kleurige kleding, poseerde bij de onthulling van Wolken in 1965 met zwarte zonnebril en   witte kleding, rijzig en kloek als het beeld naast hem.

Zijn werk zit tussen architectuur en beeldhouwen in. Hij noemde zich dan ook bij voorkeur ‘beeldbouwer’ in plaats van ‘beeldhouwer’. Hij bouwde beelden waar je iets mee kan doen zonder dat het een direct aanwijsbare functie heeft – geen speelbeelden zijn het, geen woningen, maar creaties waarvan niet vaststaat wat het is. Wolken werd, mede door de werktitel ‘doe- en leefbeeld’, ook vereenzelvigd met de actieve therapie van de patiënten in de kliniek die moesten bewegen. Het is een beeld waar je zelf je betekenis in mag leggen en die uitnodigt tot vrijheid. Zoals Jan Donia Romijns bronzen beelden uit 1965 eens beschreef: “Met onze handen hebben wij de eerste woningen gebouwd, ruw en primitief. Woningen die als planten oprezen uit de natuur. De beelden van Romijn hebben datzelfde. Zij zijn als het ware vegetatie in de stad.”

Programma: 

Woensdag 27 november

Tijd: 16:00

Locatie: Erasmiaans Gymnasium en Dr. Molewaterplein

De herplaatsing van Wolken is een initiatief van BKOR en het Erasmus MC en kwam tot stand in samenwerking met landschapsarchitecten Juurlink (+) Geluk en de gemeente Rotterdam.  Het beeld is eigendom van het Erasmus MC. De uitvoering is in handen van MeestersIn en Binder Art Services bv. Tekst: Sandra Smets.

Met dank aan Marianne Kleijwegt.

BKOR is een programma van CBK Rotterdam. Namens de gemeente Rotterdam beheert BKOR ruim 1500 kunstwerken in de stad. BKOR brengt kunst en de stad dichter bij elkaar en adviseert bij het realiseren en (her)plaatsen van kunstwerken in de openbare ruimte.